Integracja sensoryczna – o co tu chodzi?

Kids playing around

Dorota Bartosiak

Mogę się określić trzema słowami: siła, optymizm i wrażliwość . Siła mnie niosła przez całe życie, pozwalała robić odważnie niekonwencjonalne rzeczy, optymizm dodawał skrzydeł, a wrażliwość pokazywała inną perspektywę na otaczającą rzeczywistość.

Data publikacji

18 października 2022

Od dziecka słyszałam więcej, jadłam tylko wybrane potrawy, przekręcałam bluzki na lewą stronę, bo drażniły mnie metki. I do tej pory tak zostało. Oczywiście jako dorosła osoba jestem już do tego przyzwyczajona, a jedzenie planuję racjonalnie, choć jak nie mam w domu pomidorów, to uważam, że nie mam co jeść i pewnie tak zostanie.

Przyjrzyjcie się czy wasze dziecko często bywa niezdarne, czy jest ciągle w ruchu albo szybko się męczy, a może nie lubi konkretnych smaków, mycia włosów, drażnią je niektóre ubrania? Jeśli zaobserwujecie, że dziecko w spektrum autyzmu czyli (według psychiatryczno/psychologiczej nomenklatury) z całościowymi zaburzeniem neurorozwojowymi, ma kłopoty z przetwarzaniem zmysłowym to znajdziecie tu sporo przydatnych informacji.

Warto wiedzieć, że chociaż bardzo duża grupa osób z ASD cierpi z powodów odbioru i przetwarzania bodźców zmysłowych, to i tak nie są one wliczone jako aspekty decydujące o diagnozie na ASD. Jednak objawy i zagadnienia z kręgu integracji i zaburzeń sensorycznych często towarzyszą dzieciom i dorosłym w spektrum autyzmu i decydują o ich komforcie życia.

U mnie dotyczy to przede wszystkim słuchu. Za duże skupisko dźwięków naraz powoduje u mnie reakcję ucieczkową, bo nie jestem w stanie tego znieść. Co to znaczy znieść? To znaczy, że mam za dużo dźwięków w głowie na raz i zaraz albo Ci głowa wybuchnie, albo te dźwięki uszami zaczną wylewać się na zewnątrz – jest ich absolutny nadmiar. Nie chodzę do centrów handlowych, unikam Lidla i innych dużych supermarketów. Robienie tam zakupów jest dla mnie awykonalne.

Co to zatem jest integracja sensoryczna i z czego się składa?

Fachowa literatura mówi o zaburzeniach integracji sensorycznej (SI – ang. sensory integration)  w Polsce od lat 90 tych ubiegłego wieku (na świecie od lat 60). Dzięki integracji sensorycznej możemy prawidłowo odbierać oraz interpretować bodźce zmysłowe (światło, dźwięk, smak, dotyk, zapach). W ten sposób nasz mózg odbierając sygnały z naszych zmysłów (wzrok, węch, słuch, smak, dotyk i dotyk głęboki – propriocepcja) wie jak reagować adekwatnie do zaistniałej sytuacji. Bodźce propriocepcji odpowiedzialne są za tak zwane czucie głębokie. Odpowiadają za odbieranie informacji związanych z uciskiem, rozciąganiem, ugniataniem oraz ruchem ciała wobec siebie. Proprioreceptory znajdują się w mięśniach, stawach i ścięgnach. Bodźce propriocepcji dostarczają mózgowi informacji dotyczącej tego w jakiej pozycji znajduje się dana kończyna.

Integrację sensoryczną nabywa się w procesie rozwoju – rozpoczyna się już w okresie płodowym. Jednak najintensywniej przebiega w pierwszych 3 latach życia dziecka i trwa do około 7 roku życia. Dlatego warto wiedzieć, że dziecko a integracja sensoryczna to nierozerwalny proces, rozwoju i kształtowania się albo integracji sensorycznej albo zaburzeń w integracji sensorycznej.

Integracja sensoryczna - co to jest?

 Jakie są główne objawy zaburzeń integracji sensorycznej (SI)?

W tych przypadkach, w których proces rozwoju integracji sensorycznej nie przebiega prawidłowo pojawiają się różne problemy w funkcjonowaniu oraz zachowaniu dziecka. Wtedy dzieci mogą unikać rzeczy, które nadmiernie pobudzają ich zmysły, takich jak głośne otoczenie, jasne światło lub intensywne zapachy. Mogą również szukać dodatkowej stymulacji w miejscach, w których brakuje ich zmysłom wystarczającej stymulacji.

Zaburzenia SI mają wpływ na uczenie się, zachowanie i rozwój społeczno-emocjonalny. Problemy nie znikną same, a z czasem mogą się nasilić albo przyjąć inną formę.

Oto najczęstsze objawy sensoryczne, na które warto zwrócić uwagę u dzieci:

  • źle reagują na hałasy, nawet płaczem;
  • zasłaniają uszy;
  • zasłaniają oczy;
  • wpatrują się w słońce;
  • nie przepadają za myciem włosów, czesaniem;
  • nie lubią obcinania paznokci;
  • nie akceptują niektórych rodzajów ubrań;
  • nie akceptują pewnego rodzaju jedzenia ;                                                                                                 
  • lekceważą i nie reaguje na ból, zimno lub gorąco;
  • szybko się meczą lub mają nadmierny poziom aktywności ruchowej;
  • mają obniżony poziom koordynacji ruchowej;
  • mają obniżony poziom koncentracji.

Aby rodzic, czy opiekun dziecka w spektrum autyzmu mógł lepiej zrozumieć całość zagadnienia związanego z integracją sensoryczną znajdzie u nas na stronie 3 kursy w bloku tematycznym: ZMYSŁY. W pierwszym odcinku dowiecie się jak uniknąć najczęstszych błędów. Opowiemy o trzech typach zaburzeń sensorycznych (nadwrażliwość, obniżona wrażliwość, inaczej podwrażliwość, oraz o poszukiwaniu stymulacji sensorycznej), poradzimy jak pomoc dziecku. Wyjaśnimy w jaki sposób odpowiednio dopasować strategię działania do każdego z zaburzeń.

Terapia  integracji sensorycznej

Jeśli zauważycie takie objawy przede wszystkim pamiętajcie o zdiagnozowaniu dziecka. Czy boryka się ono z nadwrażliwością, czy też potrzebuje dodatkowych bodźców (niedowrażliwość). Żeby to stwierdzić potrzebna jest właściwa diagnoza postawiona przez terapeutę integracji sensorycznej. To ważne, bo terapia SI jest terapią neurorozwojową, nie jest więc obojętna dla zdrowia.  Ale co ważne na podstawie zebranych informacji terapeuta powinien opracować indywidualny plan – konkretnie dla Waszego dziecka – zestaw ćwiczeń fizycznych, które będą stymulować jego zmysły i usprawniać obszary deficytowe. Efektem ćwiczeń ma być ograniczenie lub całkowita eliminacja nadwrażliwości sensorycznej na niepożądane bodźce lub w przypadku obniżonej wrażliwości, zostaje ona pobudzona, dzięki dostarczaniu silnych sygnałów zmysłowych.  W skład terapii wchodzi terapia zajęciowa, fizykoterapia i dieta sensoryczna.

 Ćwiczenia z integracji sensorycznej do wykonania w domu:

  • malowanie dłońmi, stopami: farbę przeznaczoną do malowania palcami możecie zmieszać z innymi materiałami, np. kaszą, piaskiem, mąką itp.  Warto też stworzyć własną „farbę” z kisielu, galaretki czy pianki do golenia i malować nią np.  w wannie przed kąpielą.
  • siłowanie: usiądźcie na podłodze i powiedzcie dziecku: „Spotkałeś na swojej drodze ogromny kamień, spróbuj go przepchnąć.
  • lub zabawa w „taczkę”: dziecko opiera dłonie o podłogę, a ty chwytasz je za uda i prowadzisz niczym taczkę.

Jak byłam mała nie było narzędzi i wiedzy, rodzice mogli działać czysto intuicyjnie. Teraz na szczęście mają całe spektrum wiedzy, wsparcia, żeby zagwarantować dzieciom jak największy komfort życia.

A my w spektrum wrażliwości, a zwłaszcza Bernadetta, namawiamy wszystkich rodziców do częstego korzystania z placu zabaw – to jest najlepsza sala zajęć z SI. I ćwiczeń/zabaw domowych. Szczególnie sprzątanie jest tu świetnym polem treningowym. Im więcej ich będzie, tym zobaczycie lepsze efekty.

Natura jesienią sama przynosi nam struktury i kształty, które pomagają w zabawach związanych z integracją sensoryczną – korzystajcie z tego. Życzę fajnego czasu z dzieckiem na placu zabaw, w parkach czy w lesie.

Polecane Kursy

Polecane artykuły

Czym się charakteryzuje autyzm wysokofunkcjonujący?

Bardzo lubię Anthonego Hopkinsa, a gdy dowiedziałam się, że 15 lat temu usłyszał diagnozę, o zespole Aspergera i jest autystykiem...

Autyzm u kobiet – dziewczyna ze spektrum autyzmu to i ja

Wstęp Jak byłam mała to: mogłam się godzinami sama bawić w ciszy, mój upór stanowił nie lada wyzwanie dla rodziców i nauczycieli, lubiłam jeść tylko...

Zespół Aspergera – czym jest? Ogólne przyczyny i jak diagnozować?

Zaczęłyśmy z Bernadettą pracę nad SPEKTRUM WRAŻLIWOŚCI, kiedy jeszcze nie byłam zdiagnozowana. Ilość informacji, którą zdobyłam przy pracy nad...

Spektrum autyzmu – pojęcie trudne do zrozumienia

„Autyzm to choroba psychiczna”, „autyzm jest uleczalny”, „autyzm to choroba genetyczna”, „autyzm jest dziedziczny”,  „autyzm to ….”, „autyzm...

Integracja sensoryczna – o co tu chodzi?

Od dziecka słyszałam więcej, jadłam tylko wybrane potrawy, przekręcałam bluzki na lewą stronę, bo drażniły mnie metki. I do tej pory tak zostało....

Autyzm dziecięcy – skąd się bierze?

Często w rozmowach słyszę to pytanie. Ja zdiagnozowałam się 3 lata temu, kiedy zaczęłyśmy pracować nad SPEKTRUM WRAŻLIWOŚCI. Wraz z nabywaniem...

Prywatnie o spektrum autyzmu – startujemy z blogiem.

Będę go pisać ja, czyli Dorota – moje bio jest na stronie, więc nikogo nie będę tu nim zanudzać. Skąd pomysł...

Wyślij wiadomość

12 + 1 =

Kontakt

 

Telefon:

+ 48 723445566

 

KONTAKT

GODZINY PRACY

10:00-18:00

Wyślij wiadomość

Neurodiversity
×